Gezond tandvlees heeft een roze kleur, ligt stevig om de tanden en bloedt niet bij het poetsen of het eten. Rood, gezwollen of bloedend tandvlees duidt meestal op ontstoken tandvlees. Uw hele tandvlees kan ontstoken zijn. Maar de ontsteking kan ook plaatselijk zijn, bijvoorbeeld tussen twee tanden of kiezen. Het doet zelden pijn, maar het tandvlees is wel gevoelig als u het aanraakt. Dat merkt u bij het gebruik van flossdraad, tandenstokers of ragers. Ontstoken tandvlees geneest alleen als u dagelijks alle tandplak verwijdert.
Ontsteking die in de rand van het tandvlees zit heet gingivitis. De ontsteking in de tandvlees rand wordt veroorzaakt door bacteriën die in tandplak zit. Tandplak is een zacht en kleverig laagje op de tanden en kiezen. Het heeft een witte of gele kleur waardoor het moeilijk te zien is. Tandplak kan verkalken tot tandsteen dat stevig vastzit aan de tanden en kiezen. Geen tandplak is geen tandsteen!
Bij parodontitis is het tandvlees rood, slap en gezwollen en bloedt bij het poetsen of bij het eten. Ook een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op parodontitis. Vaak zijn deze verschijnselen afwezig of geeft weinig pijnklachten. Hierdoor blijft parodontitis lang onopgemerkt. De ontsteking in de tandvleesrand kan zich uitbreiden in de richting van het kaakbot. Het tandvlees laat daardoor los van de tanden en kiezen. In de ruimte die zo ontstaat tussen het tandvlees en de tanden en kiezen, vormt zich weer tandplak. Door deze tandplak verplaatst de ontsteking zich nog verder in de diepte. De vezels gaan door de ontsteking kapot en het kaakbot breekt af. Hierdoor worden de pockets dieper. In de verdiepte pockets verkalkt de tandplak gedeeltelijk tot tandsteen.